Trong một phát biểu gần đây tại bang Pennsylvania, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến dư luận và giới đầu tư toàn cầu xôn xao khi tuyên bố rằng, nếu ông quay trở lại Nhà Trắng, Mỹ có thể ngừng mua một số hàng hóa đến từ Trung Quốc. Đây được xem là dấu hiệu cho thấy căng thẳng thương mại Mỹ – Trung có nguy cơ bùng phát trở lại sau giai đoạn tạm lắng.
Phát biểu này không chỉ nhắm đến việc giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc mà còn là lời khẳng định về chính sách “Nước Mỹ trên hết” mà ông Trump từng theo đuổi trong nhiệm kỳ trước. Ông nhấn mạnh rằng Mỹ cần khôi phục chuỗi cung ứng trong nước, bảo vệ các ngành sản xuất chiến lược và đảm bảo việc làm cho người dân Mỹ. Theo Trump, việc Trung Quốc xuất khẩu ồ ạt nhiều loại hàng hóa giá rẻ đã khiến nền công nghiệp Mỹ bị tổn thương, đặc biệt là trong lĩnh vực thép, chip và năng lượng.
Giới phân tích nhận định, tuyên bố này có thể làm rung chuyển thị trường toàn cầu nếu trở thành hiện thực. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng áp thuế cao lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, khởi đầu cho cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung kéo dài nhiều năm. Dù chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn duy trì phần lớn các biện pháp thuế quan đó, những việc “dừng mua hàng” hoàn toàn là một bước đi cứng rắn hơn, gây tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng quốc tế.
Xem thêm: Việt Nam sẽ như thế nào khi thuế mỹ được áp dụng
Nếu Mỹ hạn chế nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc, các doanh nghiệp Mỹ vốn phụ thuộc vào linh kiện, thiết bị từ nước này sẽ chịu ảnh hưởng lớn. Các ngành như điện tử, dệt may, ô tô, và công nghệ cao có thể đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguyên liệu và tăng chi phí sản xuất. Bên cạnh đó, người tiêu dùng Mỹ cũng có nguy cơ phải trả giá cao hơn cho nhiều sản phẩm hàng ngày – từ điện thoại, tivi đến đồ gia dụng.
Phía Trung Quốc chưa có phản hồi chính thức về phát biểu của ông Trump, nhưng truyền thông nước này đã bày tỏ quan điểm cho rằng động thái trên mang tính chính trị nhiều hơn là kinh tế. Theo Global Times, việc Trump dùng Trung Quốc làm “cái cớ” cho chiến dịch tranh cử là điều dễ hiểu, khi ông muốn thể hiện lập trường cứng rắn trước cử tri. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng cảnh báo rằng nếu Washington thực sự hành động, Trung Quốc có thể đáp trả bằng nhiều biện pháp mạnh mẽ, trong đó có việc hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu chiến lược như đất hiếm – vốn là yếu tố sống còn trong nhiều ngành công nghiệp Mỹ.
Nhiều chuyên gia cho rằng, dù ông Trump có tái đắc cử hay không, xu hướng tách rời chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc (decoupling) vẫn sẽ tiếp tục. Chính quyền Mỹ hiện đã khuyến khích các doanh nghiệp chuyển nhà máy sang các quốc gia khác như Ấn Độ, Việt Nam hoặc Mexico để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Điều này mở ra cơ hội cho các nền kinh tế mới nổi trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển đầu tư.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng việc cắt đứt hoàn toàn quan hệ thương mại với Trung Quốc là điều gần như không thể, do hai nền kinh tế đã gắn bó sâu sắc trong hàng chục năm. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, cung cấp nhiều sản phẩm thiết yếu từ điện tử, dược phẩm, đến nguyên vật liệu cho sản xuất công nghiệp. Một lệnh cấm mua hàng trên quy mô lớn có thể dẫn đến hỗn loạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế Mỹ.
Bên cạnh yếu tố thương mại, tuyên bố của ông Trump cũng phản ánh rõ nét sự thay đổi trong cục diện chính trị quốc tế. Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ và địa chính trị gia tăng, Mỹ và Trung Quốc đều đang nỗ lực củng cố ảnh hưởng của mình tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Chính sách “nước Mỹ độc lập” mà ông Trump đề cập có thể khiến Washington quay lưng với nhiều hiệp định thương mại đa phương, tập trung vào bảo hộ trong nước, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng căng thẳng với các đồng minh truyền thống.
Trong khi đó, giới đầu tư đang theo dõi sát sao mọi động thái liên quan đến phát biểu này. Thị trường chứng khoán Mỹ có thể biến động mạnh nếu xuất hiện tín hiệu cho thấy các biện pháp hạn chế nhập khẩu được triển khai. Các công ty sản xuất tại Trung Quốc phục vụ thị trường Mỹ cũng đang lo ngại bị ảnh hưởng doanh thu nặng nề nếu chính sách này thành hiện thực.
Tổng kết lại, tuyên bố “ngừng mua hàng hóa Trung Quốc” của ông Trump đã thổi bùng trở lại ngọn lửa của căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, vốn đã tạm lắng trong vài năm gần đây. Dù còn quá sớm để nói rằng Mỹ sẽ thực sự dừng mua hàng, nhưng rõ ràng phát biểu này mang tính cảnh báo mạnh mẽ với Bắc Kinh và là tín hiệu cho thấy xu hướng bảo hộ thương mại có thể quay trở lại nếu ông Trump tái đắc cử. Điều đó không chỉ ảnh hưởng đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới mà còn tạo ra những chuyển động đáng kể trên bản đồ thương mại toàn cầu trong những năm tới.
=> https://topi.vn/khung-hoang-tai-chinh-la-gi.html